Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt sektöründe şeffaflık ve adil rekabeti sağlamak amacıyla tasarlanmış bir sistemdir. UTTS, taşıt plaka bilgilerinin otomatik olarak kaydedilmesi ve doğrulanması yoluyla manuel girişlerden kaynaklanan hataları ortadan kaldırır. Bu sayede hem kayıt dışı ekonomiyle etkin bir şekilde mücadele edilir hem de vergisel denetimler daha sağlam bir zemine oturtulur.
1 Ocak 2025 itibarıyla UTTS kapsamında düzenlenmeyen akaryakıt fişleri, vergi beyanında geçersiz sayılacaktır. Bu sistem, işletmelerin mali süreçlerini daha düzenli ve güvenilir hale getirirken, ülke ekonomisine büyük katkı sağlar.
UTTS, yalnızca akaryakıt sektörüne yönelik bir düzenleme değil, aynı zamanda kayıt dışılığı önlemek ve vergi adaletini sağlamak için geliştirilmiş kapsamlı bir çözüm sistemidir. Temel hedefler şu şekilde sıralanabilir:
Vergi Kayıplarını Önlemek: Akaryakıt istasyonlarında manuel plaka girişinden kaynaklanan usulsüz faturaların düzenlenmesini engeller.
Rekabeti Güçlendirmek: Piyasada tüm işletmeler için eşit rekabet koşulları yaratır.
Kayıt Dışılıkla Mücadele: Akaryakıt satışlarının dijital ortamda takibiyle kayıt dışı işlemlerin önüne geçilir.
Şeffaflık Sağlamak: Tüm işlemler otomatik olarak kayıt altına alınır ve Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) veri tabanına aktarılır.
İlginizi çekebilir: U-ETDS Yük Bildirimi Nedir? Nasıl Yapılır?
UTTS, taşıtların yakıt depo girişine monte edilen Taşıt Tanıma Birimi (TTB) ve akaryakıt istasyonlarında kullanılan özel donanımlar yardımıyla çalışır. Sistem, tüm işlemleri dijital olarak kaydeder ve doğrular. UTTS’nin işleyişi şu adımlarla özetlenebilir:
TTB, araçlara monte edilen, taşıt plaka bilgilerini ve ilgili mükellef bilgilerini hafızasında saklayan bir cihazdır. Bu cihaz:
Yakıt alımı sırasında plaka bilgilerini otomatik olarak okur.
Söküldüğünde tekrar kullanılamaz, bu da güvenlik sağlar.
Plaka ve taşıt sahibine ilişkin bilgileri akaryakıt istasyonlarındaki okuyuculara iletir.
Taşıt Tanıma Okuyucu (TTO): TTB’den gelen bilgileri okuyarak pompa sistemine aktarır.
Tabanca İletişim Modülü (TİM): TTO’dan gelen sinyalleri işleyerek UTTS veri merkezine iletir. Aynı zamanda Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlara (YN ÖKC) bilgi aktarır.
Taşıt, TTB ile donatılmış şekilde akaryakıt istasyonuna gelir.
TTO, TTB’den plaka bilgilerini alır ve doğrulama için veri merkezine iletir.
Doğrulama işlemi tamamlandıktan sonra YN Pompa ÖKC dolum işlemini başlatır.
Yakıt dolumu tamamlandıktan sonra UTTS fişi oluşturulur.
İşlem detayları, eş zamanlı olarak GİB veri tabanına kaydedilir.
Daha fazla bilgi için Youtube kanalımızı ziyaret edebilirsiniz.
5 Ekim 2023 tarihinde yayımlanan Resmî Gazete Tebliği, UTTS’ye geçişi zorunlu hale getirmiştir. Bu kapsamda:
TTB Montajı: İşletmelere ait taşıtlara en geç 31 Aralık 2024 tarihine kadar TTB montajı zorunludur.
TTO Kullanımı: Akaryakıt istasyonlarının en az bir pompa ünitesine TTO takması gereklidir.
Yeni Araçlar İçin Zorunluluk: 1 Temmuz 2025’ten itibaren trafiğe kayıt edilen bireysel araçlara TTB montajı yapılması şarttır.
UTTS, akaryakıt sektöründe büyük bir dönüşüm sağlar. Sistemin avantajları şunlardır:
Vergi Güvencesi: Sisteme kaydedilmeyen fişler geçersiz sayılacağı için kayıt dışı işlemler ortadan kalkar.
Dijital Denetim: Akaryakıt işlemleri dijital olarak kaydedilir, böylece denetim süreçleri kolaylaşır.
Manuel Hataların Önlenmesi: Plaka bilgilerinin otomatik aktarımı sayesinde elle giriş hataları ve usulsüzlükler engellenir.
Ekonomik Katkı: Vergi kaçağının önlenmesiyle milli ekonomiye ciddi bir katkı sağlanır.
UTTS kapsamında kullanılan cihaz ve donanımların maliyetleri şu şekildedir:
Taşıt Tanıma Birimi (TTB): 1.100 TL + KDV
Montaj Hizmeti: 710 TL + KDV
Toplam Maliyet: 1.810 TL + KDV
Birim fiyatları, her yıl TÜİK Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranında güncellenir. Güncel bilgiler için www.utts.gov.tr adresi ziyaret edilebilir.
UTTS, akaryakıt sektöründe hem bireysel kullanıcılar hem de işletmeler için güvenilir bir altyapı sağlar. Sistemin sektöre etkileri şunlardır:
Şeffaflık ve Güvenilirlik: İşlemlerin dijital kayıt altına alınması, güvenilir bir piyasa oluşturur.
Vergi Kaybının Önlenmesi: Kayıt dışı akaryakıt satışları engellenerek devletin vergi kayıpları azaltılır.
Adil Rekabet Koşulları: Tüm akaryakıt istasyonlarının aynı şartlarda faaliyet göstermesi sağlanır.
Ekonomik İyileştirme: Vergi gelirlerinin artmasıyla milli ekonomi güçlenir.
İlginizi çekebilir: Türkiye'nin Ekonomik Rotaları
Evet, 1 Ocak 2025 itibarıyla UTTS’ye geçiş zorunludur. Sisteme dahil olmayan işlemler vergi beyanında geçersiz sayılacaktır.
Fiyatlar, TÜİK Yİ-ÜFE oranına göre yıllık olarak güncellenir.
Araç plakasının değişmesi veya aracın satılması durumunda yeni bir TTB cihazı monte edilmelidir.
Sonuç olarak, Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi, Türkiye’nin akaryakıt sektöründe şeffaflık ve güvenliği artırmak amacıyla atılmış önemli bir adımdır. Dijitalleşme ve otomasyon sayesinde kayıt dışı işlemler engellenirken, vergi gelirlerinin artışıyla ekonomiye büyük katkı sağlanacaktır. 1 Ocak 2025 itibarıyla sistemin zorunlu hale gelmesiyle birlikte, akaryakıt işlemleri daha güvenilir ve verimli bir şekilde yönetilecektir.