Konşimento Nedir? Tüm Detaylar

Konşimento, taşımacılık sektöründe sıkça kullanılan bir kıymetli evrak olarak bilinir. Bu belge, yükleyicinin ve alıcının bilgilerini içerir. Ayrıca taşınacak mal hakkındaki temel verileri de barındırır. İhracatçı firmaya, yükleme tamamlanınca nakliye şirketi tarafından gönderilir. Bu yüzden konşimento, uluslararası ticari işlemlerde önemli bir rol oynar.

Konşimento, Latince kökenli “cognosciménto” ifadesinden gelir. Bu kelime, bilgi veya fikir anlamındadır. Lojistikte ise “taşıma senedi” manasında kullanılır. Konşimento, malın nereden yüklendiğini ve nereye teslim edileceğini gösterir. Böylece nakliye sürecindeki hak ve sorumlulukları güvence altına alır.

Konşimentonun Önemi

Konşimento, taşıma sürecinde taraflar arasındaki ilişkileri düzenler. Eksiksiz hazırlanması, nakliye firması ve yükleyici için güvencedir. Belgede yer alan bilgiler, yanlışsa teslim aşamasında büyük sorunlar çıkar. Konşimento, varış noktasında malı almak isteyen kişinin yetkisini kanıtlar. Bu yüzden eksik veya hatalı evrak, ticari zararlara yol açabilir.

Yükleme tarihinde konşimento düzenlenir. Eğer yükleten konşimentoya ihtiyaç duymazsa zorunluluk yoktur. Fakat çoğu ithalatçı ve gümrük, resmi süreçler için bu belgeyi ister. Kamyoon gibi dijital lojistik platformları, nakliye süreçlerine hız katar. Ancak konşimento, her koşulda evrak niteliğini korur.

Konşimentoda Neler Yer Alır?

Konşimento, temel olarak yükleyici, alıcı ve nakliye firması bilgilerini taşır. Ayrıca malın cinsi, ağırlığı, değeri, paket sayısı gibi ayrıntıları içerir. Yükleme ve varış noktaları, tarih ve navlun ödeme bilgisi de konşimentoya girer. Bu veriler, taşıma sürecinin çerçevesini çizer. Belgenin geçerli olması için imza gerekir.

Ek olarak konşimento üzerinde taşıma sözleşmesini yansıtan maddeler bulunur. Gemi acentesi veya taşıyıcı firma, malın durumunu belirtir. Eğer malda kusur varsa “kirli konşimento” olarak adlandırılır. Hiçbir kusur yoksa “temiz konşimento” düzenlenir. Ticari ilişkilerde daha çok temiz konşimento tercih edilir.

Konşimentonun İşleyişi

Konşimento, taşınacak ürünleri gönderenle taşıyan arasındaki bir sözleşme hükmündedir. Bu sözleşme, tek taraflı beyanı içerir. Nakliye firması, malı teslim aldığını ve belirlenen noktaya götürmeyi kabul eder. İmzalı belge, mal varış noktasına ulaşınca devreye girer. Alıcı, konşimentoya sahip değilse malı gümrükten çekemez.

Bazen konşimentosuz teslim de mümkündür. Bu durumda banka teminat mektubu veya “telex release” gibi uygulamalar kullanılır. Ancak standart prosedür, konşimento belgesinin ibraz edilmesidir. Çünkü bu belge, mülkiyeti temsil eder. Ciro edilirse malın mülkiyeti de el değiştirir. Lojistik akış, bu yüzden konşimentoya dayalıdır.

İlginizi çekebilir: Depo Nedir ve Depo Çeşitleri Nelerdir?

Konşimento Nasıl Hazırlanır?

Konşimento düzenlerken en az üç nüsha oluşturulur. Nakliye firması, alıcı ve göndericiye orijinal kopyalar verilir. Konşimento üzerinde şu bilgiler mutlaka yer alır:

• Gönderenin adı, adresi

• Alıcının adı, adresi

• Taşıyıcının adı, adresi

• Malın açıklaması, ağırlığı, paket sayısı

• Yükleme ve varış noktaları

• Navlun ödeme bilgisi

• İmza, düzenleme tarihi

Bu bilgiler eksikse konşimento geçersiz olur. Hazırlamada gemi acentesi veya taşıma şirketi yetkilidir. İhracatçı, talimatları nakliye firmasına iletir. Ardından konşimento basılır. Kamyoon gibi platformlar, nakliye sürecini organize etse de konşimento düzenlemek, taşıyanın sorumluluğundadır.

Konşimento Türleri (Deniz Yolu)

Deniz taşımacılığında konşimento birkaç farklı türe ayrılır. Temel olarak geminin ve malın durumuna göre sınıflandırma yapılır. Hamiline, nama veya emre yazılı konşimento en bilinen üç çeşittir.

• Hamiline Yazılı Konşimento: Malı elinde bulunduran kişi hak sahibidir.

• Nama Yazılı Konşimento: Belirli bir kişinin adına düzenlenir.

• Emre Yazılı Konşimento: Ciro edilebilir. Ticari işlemlerde devredilebilirlik sağlar.

Bunların dışında “kısa konşimento”, “konteyner konşimentosu” veya “baştan başa konşimento” gibi alt türler vardır. Hepsi deniz yolu nakliyesinde kullanılır. Her biri, farklı taşıma senaryolarına uyarlanır.

Diğer Taşıma Belgeleri (Waybill)

Deniz taşımacılığı yanında hava, kara ve demiryolunda da farklı belgeler kullanılır. Bunlar konşimento niteliğinde olmasa da benzer işlevlere sahiptir.

• Hava Yolu Taşıma Senedi (Air Waybill): Hava taşımacılığında yük alındı makbuzudur.

• Karayolu Taşıma Senedi (CMR): Yükün karayolunda taşınması için düzenlenir.

• Demiryolu Hamule Senedi (CIM): Demiryolu taşımalarında kullanılır.

• Posta Belgeleri: Küçük paket ya da koli gönderimlerinde önemlidir.

Bu belgeler, konşimento kadar bağlayıcı olmayabilir. Ancak taşıma sürecini kayıt altına alır. Örneğin hava yolu taşıma senedi, mallar üzerinde tasarruf hakkı vermez. Yine de ticari işlemlerde güvence sağlar.

İlginizi çekebilir: CMR Belgesi Nedir? Ne İşe Yarar?

Önemli Konşimento Kavramları

Kaptan Makbuzu, yükün gemiye alınması aşamasında düzenlenir. Navlun sözleşmesine dayalı konşimento, charter party anlaşmalarını içerir. Ayrıca “mate’s receipt” gibi terimler de bu kapsamda duyulur. Tüm bu belgeler, denizyolu lojistiğinin ayrıntılı yapısını yansıtır. Her birinin yasal işlevi farklıdır.

Ordino, varış limanında malın çekilmesi için taşıyanın verdiği teslim formudur. Konşimentoya bağlı olarak düzenlenir. Manifesto ise gemideki tüm yüklerin listesini içeren dokümandır. Gümrük işlemleri için önemlidir. Bu belgeler, deniz taşımacılığının eksiksiz akışını sağlar.

Konşimento Düzenlemesi ve Sorumluluk

Konşimento, gemi kaptanı, armatör veya acente tarafından hazırlanır. Kurallara göre kimin yetkili olduğu, taşıma sözleşmesine bağlıdır. Antetli kâğıtlar üzerine basılır. Ardından imza atılır. Eğer ihracatçı firma yeterli nüsha talep ederse ek sayfalar düzenlenir. Her nüsha asıl belge sayılır.

Konşimento belgesi, mülkiyet devrini mümkün kılar. Bu nedenle ciro edilmesi halinde malın alacaklısı değişir. Basit hata veya eksik bilgi, büyük zararlar doğurabilir. Sigorta ve gümrük süreçleri de konşimentodaki beyana dayanır. Bu nedenle düzenlemede dikkat ve doğruluk esastır.

Konşimento Ne Zaman Düzenlenir?

Konşimento genellikle yük gemiye teslim edildiğinde hazırlanır. Yükleten, kaç nüsha istediğini belirtir. Taşıyıcı, talebe uygun sayıda belge verir. Yük, gemiye yüklendiği an konşimento işlev kazanır. Malın zayi olması veya hasar görmesi durumunda hukuki süreçler yine bu belge üzerinden yürür.

Bazı istisnai durumlarda konşimento yerine sevk irsaliyesi kullanılabilir. Fakat ithalatçı ülke gümrükleri, konşimento şartı koyabilir. Bu nedenle ihracatçıların, her durumda konşimento talimatını nakliyeciye vermesi yaygındır. Uluslararası ticarette hata payı kalmaması için bu belge düzenlenir.

Konşimento ve Kamyoon

Kamyoon, lojistik süreçlerinizi kolaylaştıran bir dijital platform olarak dikkat çeker. Taşıma teklifleri veya planlamada size hız kazandırır. Fakat konşimento, nakliye sözleşmesinin kanıtı olduğu için yine fiziksel bir evraktır. Kamyoon üzerinden nakliye süreçleri yönetilse de konşimento, resmi belge niteliğini korur. Malın gümrükten çekilmesi bu belgeye bağlıdır.

Bu sebeple ihracatçı, nakliye şirketinden konşimento talep eder. Süreci hızlandırmak için dijital araçlar kullanabilir. Ancak konşimentonun düzenlenmesi, yasal yükümlülükler ve taşıma anlaşmasına göre yapılır. Kamyoon, firma ve taşıyıcılar arasında iletişimi güçlendirir. Belge paylaşımı da bu sayede daha hızlı ilerler.

İlginizi çekebilir: Lojistikte Dijital Dönüşüm Kamyoon ile Verimlilik ve Şeffaf Fiyatlama

Sıkça Sorulan Sorular (FAQ)